Φοίβη Γιαννίση | Επίμετρο στις 44 ιστορίες της αρχιτεκτονικής

Γιαννίση Φ., 2001, Επίμετρο, στο Ζήσης Κοτιώνης, 44 Ιστορίες της αρχιτεκτονικής, Αθήνα: Εκκρεμές, σσ.193-198

Ηλίας Κωνσταντόπουλος | Η αρχιτεκτονική στη σύγχρονη γλυπτική

Κωνσταντόπουλος Η., 2003, Η αρχιτεκτονική στη σύγχρονη γλυπτική, Θέματα Χώρου + Τεχνών, 34, σσ.129-175

Πάνος Κούρος | Η Αρχιτεκτονική στην τέχνη. Προς μια "ουτοπία της καθημερινής ζωής"

Κούρος Π., 2003, Η Αρχιτεκτονική στην τέχνη. Προς μια "ουτοπία της καθημερινής ζωής", Θέματα Χώρου + Τεχνών, 34, σσ.176-186

Ανάλυση παραδειγμάτων σχεδιασμού / οδηγίες παρουσιάσεων

 Για το επόμενο μάθημα (8/03) θα πρέπει να προετοιμάσετε κριτική παρουσίαση/ ανάλυση ενός παραδείγματος σχεδιασμού (τοπιακού σχεδιασμού, αρχιτεκτονικής επέμβασης σε δημόσιο χώρο, μνημείο κ.ά.) το οποίο θα επιλέξετε από την παρακάτω λίστα. (Το ν.1 της λίστας, αφορά στην παρουσίαση του ιστορικού-λογοτεχνικού-μυθολογικού υποβάθρου της περιοχής μελέτης, την οποία μπορείτε να επιλέξετε εναλλακτικά αντί για ανάλυση παραδείγματος.)

Η επιλογή θα γίνει ως εξής: θα επιλέξετε άμεσα δύο παραδείγματα από τη λίστα και θα στείλετε τους αύξοντες αριθμούς τους με σειρά προτίμησης, καθώς και ολόκληρα τα ονοματεπώνυμα της ομάδας σας (με τις διευθύνσεις των mail σας) στη διεύθυνση: evandronikidou@gmail.com

Αφού στείλετε τις επιλογές θα λάβετε mail με το παράδειγμα που τελικά θα αναλύσετε προκειμένου να καλυφθούν όλα τα παραδείγματα. Ως τότε μην ξεκινήσετε. Αν δεν λάβετε mail επιβεβαίωσης ξαναστείλτε τις επιλογές για υπενθύμιση.

Η παρουσίαση θα γίνει σε 2-3 πινακίδες. Το υπόβαθρο που θα χρησιμοποιήσετε για τις πινακίδες των παρουσιάσεών σας, έχει αναρτηθεί εδώ. Μετά την παρουσίαση των παραδειγμάτων θα πρέπει  όλες οι ομάδες να αναρτήσετε τις εικόνες των παρουσιάσεών σας στο blog του μαθήματος (ετικέτα: ανάλυση παραδειγμάτων).

Λίστα παραδειγμάτων:

1. Επεξεργασία ιστορικού- μυθολογικού-λογοτεχνικού υποβάθρου της περιοχής μας.

2. Dan Caravan : Walter Benjamin memorial- Negev  memorial

3. Todd Saunders + Tommie Wilhemsen: Aurland loukout  

5. Various designers : Ruta del peregrino 

6. RCR Architects : Pedra Tosca

7. Carlos Ferrater : Botanical Garden Barcelona

8. Alberto Campo Baeza: Between Cathedrals + The house of the infinite

9. Antonio Jiménez Torrecillas: Moorish Wall in Alto Albaicín

ΟΔΗΓΙΕΣ

·                 Επιχειρήστε να αντλήσετε υλικό για την πρόθεση του σχεδιασμού από τις ιστοσελίδες

των ίδιων των δημιουργών ή από έγκυρα αρχιτεκτονικά (έντυπα και ηλεκτρονικά) περιοδικά.

·                 Να σκεφτείτε  αν ο σχεδιασμός  ικανοποιεί τους στόχους που τέθηκαν εξαρχής. 

·                 Οι πινακίδες να έχουν ελάχιστο κείμενο (κυρίως τίτλους- υποτίτλους).

·                 Στην παρουσίαση σας μπορείτε να εντάξετε δικά σας ερμηνευτικά διαγράμματα.

Υπόβαθρο Ανάλυσης Παραδειγμάτων_2017

Στον παρακάτω σύνδεσμο θα βρείτε το υπόβαθρο των πινακίδων των παρουσιάσεών σας σε psd. 

(Είναι σε μέγεθος Α2. Το layer για τα ονόματα της ομάδας σας [bold] είναι ανοιχτό.)

Ελευσίνα | Υπόβαθρο ACad

Το θαυματουργό άγαλμα της Ελευσίνας (1801) | Κ. Σιμόπουλος

"Στην Ελευσίνα, στο χώρο του ναού της Δήμητρας, βρήκαν (ακολουθώντας τις οδηγίες του προξένου της Γαλλίας στ' Ανάπλι), ανάμεσα σ' ένα σωρό κοπρία, θαμμένο ως το λαιμό, το άγαλμα της  θεάς. Για τους κατοίκους του μικρού χωριού, που είχε χτιστή στα ερείπια της αρχαίας Ελευσίνας, το άγαλμα ήταν ιερό. Σ' αυτό απέδιδαν την ευφορία της γης τους. Γύρω του υπήρχαν σωροί κοπριά που προοριζόταν για τη λίπανση των αγρών. Οι χωριάτες πίστευαν πως αν έχαναν το άγαλμα κάποια μεγάλη συμφορά θα έπεφτε πάνω τους. Στις γιορτές άναβαν καντήλι πλάι του και δέονταν για καλή σοδειά. Τα ανάγλυφα στάχυα που στόλιζαν την κεφαλή του αγάλματος αποτελούσαν αδιάψευστο τεκμήριο για τη γονιμότητα της περιοχής. Σ' αυτή την προσήλωση των κατοίκων και τη δεισιδαιμονία τους οφειλόταν, γράφει ο Clarke, η σωτηρία του αγάλματος. Όλες οι προσπάθειες για μετακίνησή του από την εποχή που πρωτοεπισημάνθηκε από τον Άγγλο περιηγητή Wheler [ο Spon το ανακάλυψε πρώτος και όχι ο συνταξιδιώτης του Wheler, το 1676] ναυάγησαν γιατί οι Έλληνες αντιδρούσαν με πείσμα. Ο Clarke αποφάσισε να αρπάξη με κάθε τρόπο το άγαλμα. 

Αλλά η δεισιδαιμονία των κατοίκων της Ελευσίνας, αφηγείται ο Clarke, και η λατρευτική αφοσίωσή τους στο άγαλμα που προστάτευε τους αγρούς τους, δεν ηταν το μόνο εμπόδιο που αντιμετωπίσαμε. Το βράδυ που φτάσαμε με το μπουγιουρδί συνέβη ένα ατύχημα που παραλίγο να ματαιώση ολόκληρη την επιχείρηση. Ενώ οι κάτοικοι συζητούσαν με τον τζοχαντάρη σχετικά με τα μέσα που χρειάζονταν για τη μετακίνηση του αγάλματος, ένας ταύρος λύθηκε από το ζυγό του κι ήρθε και στάθηκε μπροστά στο άγαλμα. Κι αφού χτύπησε κάμποση ώρα το μάρμαρο με τα κέρατά του, χύθηκε με καλπασμό και μουκανίζοντας στον κάμπο της Ελευσίνας. Ένα μουρμούρισμα ανατάραξε το πλήθος. Έτρεξαν και κάμποσες γυναίκες, ο θόρυβος μεγάλωνε. Καθένας έλεγε το δικό του. Αν φύγη το άγαλμα δεν θα καρπίζουν τα χωράφια. Πέρασαν πολλές ώρες για να κατασιγάσουν οι φόβοι και να ηρεμήσουν τα πνεύματα.

Τελικά, με τη δραστήρια επέμβαση του παπά, υποχώρησε ο πανικός. Τρομοκρατημένος απο τις απειλές του τζοχαντάρη, φόρεσε τα άμφιά του, όπως στην εκκλησία κατά τη λειτουργία κατέβηκε στο βαθούλωμα που είχε δημιουργηθεί ύστερα από την αποκάλυψη του γλυπτού (στεκόταν όρθιο) κι έδωσε την πρώτη κασμαδιά στα χώματα για να πεισθούν οι χωριάτες πως κανένα κακό δεν τους απειλούσε.  Τότε ρίχτηκαν όλοι στη δουλειά."

[Η παράδοση για το θαυματουργό άγαλμα, όπως καταγράφεται από τον Ν.Πολίτη: "Σ' ένα αλώνι στη Λεψίνα ήταν ένα μαρμαρένιο άγαλμα, που προστάτευε το χωριό και με τη βοήθειά του πήγαιναν πάντα καλά τα γενήματα. Κάθε γιορτή του άναβαν καντήλι καθώς στα κονίσματα. Κανείς δεν μπορούσε να το πάρει, όποιος δοκίμασε να το κουνήση από κει που ήταν στημένο του κοβόταν το χέρι. Μια φορά το πήραν Φράγκοι και το τράβηξαν ως το γιαλό και ήθελαν να το φορτώσουν, αλλά τη νύχτα εγύρισε μονάχο του στη θέση του." (Παραδόσεις, τ. Α', σ.74)]

Ο Άγγλος Edward Daniel Clarke, διδάκτωρ του Καίμπριτζ, γιος περιηγητή και συγγραφέα και εγγονός αρχαιολόγου, θυμίζει με τη μεγάλη ακτίνα των μετακινήσεων, τη διάρκεια του ταξιδιού και τον όγκο του χρονικού του, την ηρωική εποχή των περιηγήσεων. Σε ηλικά 30 χρόνων θα διασχίση την Ευρώπη, από την υπερβόρεια Λαπωνία ως το Κάιρο διαμέσου των ρωσικών στεππών και της Μικράς Ασίας. Κατά την επιστροφή θα επισκεφθή την Ελλάδα. Τον συνοδεύουν ο Γάλλος ζωγράφος Preaux που είχε στο παρελθόν εργασθή για λογαριασμό του Γάλλου πρεσβευτή στην Πόλη και περιηγητή Choiseul-Gouffier και ο πιστός μαθητής του Crips. Γύρισε φορτωμένος με έργα τέχνης, νομίσματα και παλαιά χειρόγραφα. Το κυριώτερο όμως απόχτημά του ήταν το άγαλμα της κιστοφόρου Δήμητρας που άρπαξε στην Ελευσίνα.

Σιμόπουλος Κ., χ.χ., Ξένοι ταξιδιώτες στην Ελλάδα, τ.  Γ'1, 1800-1810, Αθήνα: Πιρόγα, σσ.61-77

Ελευσίνα 2021 | Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης

Ελευσίνα 2021 | Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης

Βιβλιογραφία/ Εργογραφία

• Robert Smithson | http://www.robertsmithson.com, Entropy Made Visible (1973), Interview with Alison Sky | http://www.robertsmithson.com/essays/entropy.htm

• Maya Lin Studio | http://www.mayalin.com

• Mary Miss | http://www.marymiss.com/index_.html

• Isamu Noguchi | http://www.noguchi.org/noguchi

• Christo & Jeanne Claude | http://christojeanneclaude.net

• Richard Long | http://www.richardlong.org

• Richard Serra 

• Piet Oudolf | http://oudolf.com

• Gilles Clement | http://www.gillesclement.com

• Yves Brunier _Paysagiste

• Estudio Carme Pinós | http://www.cpinos.com/index.php?op=1&ap=7

• RCR Arquitectes | http://www.rcrarquitectes.es

• estudi d'arquitectura toni gironès saderra | http://www.tonigirones.com/en/

• Antonio Jiménez Torrecillas | http://www.antoniojimeneztorrecillas.com

• Teresa Moller | http://www.teresamoller.cl

• Γιαννίση Φ., 1998, Το Κτίσμα, ο Λόγος και η Μνήμη, στο ΟΡΙΟΝ Τιμητικός τόμος στον Καθηγητή Δ. Α. Φατούρο, Τεύχος Α, Θεσσαλονίκη, ΑΠΘ, Τμήμα Αρχιτεκτόνων
• Γιαννίση Φ., 2001, Επίμετρο, στο Ζήσης Κοτιώνης, 44 Ιστορίες της αρχιτεκτονικής, Αθήνα: Εκκρεμές, σσ.193-19
• Γιαννίση Φ., Κοτιώνης Ζ. (επιμ.), 2010, Κιβωτός. Παλαιοί σπόροι για νέες καλλιέργειες, Κατάλογος 12η διεθνής έκθεση αρχιτεκτονικής-Μπιενάλε Βενετίας
• Corner J. (ed.), 1999, Recovering Landscape: Essays in Contemporary Landscape Architecture, New York: Princeton Architectural Press
• Δασκαλοθανάσης Ν., 2004, Η φύση ως τοπίο, Επίμετρο, στο Simmel G., Ritter J. & Gombrich E., Το Τοπίο, Αθήνα: Ποταμός, σσ.150-166
• Καζέρος Ν., 2003, Το τοπίο σε "απόσταση". Το ελληνικό τοπίο σε απόσταση, στο Μανωλίδης Κ. (επιμ.), "ωραίο, φριχτό κι απέριττο τοπίον". Αναγνώσεις και προοπτικές του τοπίου στην Ελλάδα, Αθήνα: Νησίδες, σσ.120-128
• Καλαρά Ν., 2015, Υπερμοντέρνο: Ιστορία και εντροπία στον Robert Smithson, στο Κοτιώνης Ζ. & Τζιρτζιλάκης Γ. (επιμ.), συμβιώσεις. Η αρχιτεκτονική στην εποχή των φυσικοπολιτισμών και της τεχνητής φύσης, Αθήνα: Καστανιώτης, σσ.190-195
• Κούρος Π., 2003, Η Αρχιτεκτονική στην τέχνη. Προς μια "ουτοπία της καθημερινής ζωής", Θέματα Χώρου + Τεχνών, 34, σσ.176-186
• Κωνσταντόπουλος Η., 2003, Η αρχιτεκτονική στη σύγχρονη γλυπτική, Θέματα Χώρου + Τεχνών, 34, σσ.129-175
• Μανωλίδης Κ., 2003, Προς μια ενδοχώρα: σε αναζήτηση μιας συνείδησης του τοπίου, στο Μανωλίδης Κ. (επιμ.), "ωραίο, φριχτό κι απέριττο τοπίον". Αναγνώσεις και προοπτικές του τοπίου στην Ελλάδα, Αθήνα: Νησίδες, σσ.34-47
• Μανωλίδης Κ., Καναρέλης Θ. (επιμ.), 2009, Η διεκδίκηση της υπαίθρου. Φύση και κοινωνικές πρακτικές στη σύγχρονη Ελλάδα, Αθήνα: Ίνδικτος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας - Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
• Μπεριάτος Η., 2010, "Το τοπίο και η πολιτική του τοπίου στην Ελλάδα", στο Θ. Παπαγιάννης, Α. Σορώτου (επιμ.), Σε αναζήτηση του ελληνικού τοπίου, Αθήνα: Med-INA, σσ.23-36, διαθέσιμο εδώ: http://med-ina.org/LinkClick.aspx?fileticket=o51sgY90ve8%3D&tabid=67&mid=436
• Μωραΐτης Κ., 2005, Το Τοπίο, Πολιτιστικός Προσδιορισμός του Τόπου, Αθήνα: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
• Pallasmaa J., 2013, The eyes of the skin. Architecture and the Senses, UK: Wiley
• Παπαϊωάννου Η., 2014, Η Φωτογραφία του Ελληνικού Τοπίου: Μεταξύ Μύθου και Ιδεολογίας, Αθήνα: Άγρα
• Πικιώνης Δ., 2010 [1985], Γαίας Ατίμωσης, Κείμενα, Αθήνα: ΜΙΕΤ, σσ.127-133
• Reed P. (ed.), 2005, GROUNDSWELL: Constructing the Contemporary Landscape, New York: MOMA
• Συλλογικό, 2005, Αττικό τοπίο, Αρχιτεκτονικά Θέματα, 39, σσ.72-133
• Συλλογικό, 2005, Ποιητική του τοπίου, αρχιτέκτονες, 49 -περίοδος Β, Ιανουάριος/ Φεβρουάριος, σσ.51-85
• Τζιρτζιλάκης Γ., 2005, Το εδαφικό εργαστήριο του ‘διευρυμένου πεδίου’, αρχιτέκτονες, 49, Ιανουάριος/Φεβρουάριος, σσ. 54-57
• Τσαρούχης Γ., Η υστερία του πρασίνου, http://6syn1athens.blogspot.co.ke/2014/06/7091975.html
• Wenders Wim, Kollhoff Hans, 1993, Mια συζήτηση για την πόλη, Αθήνα: Ανεπίκαιρες Εκδόσεις
• Χατζημιχάλης Κ. (επιμ.), 2011, Σύγχρονα Ελληνικά τοπία. Γεωγραφική περιήγηση από αέρος, Αθήνα: Μέλισσα και ειδικότερα Χατζημιχάλης Κ., Εισαγωγή, σσ.12-43. Σχετική παρουσίαση: http://www.latsis-foundation.org/content/actions/action_2/inline/ell/actionInline_2_5551b5b3afe16.pdf

• http://www.publicspace.org
• http://www.landezine.com

Εκφώνηση μαθήματος 2016